BioKurs www.PortaMedica.com.pl

Kurs biologii dla kandydatów na Akademię Medyczną
i inne studia przyrodnicze

Osoba prowadząca: dr n. med. Mikołaj Kobelski, młodszy asystent Akademii Medycznej w Poznaniu, kontakt: portamedica@portamedica.com.pl, tel.kom. 0-501 85 44 88

Odpłatność za korepetycje indywidualne: 100 zł za 2 godziny zegarowe. W przypadku nauki w parach: 120 zł od pary (2x60 zł) za 2 godziny zegarowe

Orientacyjny plan zajęć:

Uwaga! Poniżej przedstawione zostały omawiane zagadnienia oraz przybliżony czas realizacji poszczególnych etapów.

1. Cytologia (czas realizacji: 2-3 spotkania)

a. Związki chemiczne komórki:
woda, nukleotydy, łańcuchy polinukleotydowe, komplementarność zasad, DNA, RNA, ATP, aminokwasy, białka, lipidy, fosfolipidy, sacharydy

b. Błony biologiczne:
fosfolipidy, białka błonowe, kanały błonowe, transport przez błony biologiczne, dyfuzja, dyfuzja ułatwiona, osmoza, transport aktywny, fagocytoza

c. Budowa komórki:
błona komórkowa, jądro komórkowe, jąderko, mitochondrium, rybosom, SER, RER, aparat Golgiego, GERL, lizosom, peroksysom, centriole, cytoszkielet, cytoplazma, Procaryota
i Eucaryota, bakterie, porównanie komórki roślinnej i zwierzęcej

d. Podział komórki:
cykl komórkowy, replikacja, chromatyna, chromonema, nukleosom, chromosomy, kariotyp, garnitur chromosomalny, mitoza, mejoza, amitoza

2. Metabolizm (czas realizacji: 3-4 spotkania)

a. Enzymy:
katalizator, budowa i właściwości, nomenklatura i klasyfikacja, kinetyka reakcji i działanie enzymu, inhibitory, czynniki wpływające na czynność enzymów, lokalizacja enzymów w komórce

b. Energia:
przenośniki energii, ATP, fosforylacja substratowi, fosforylacja oksydacyjna, łańcuch oddechowy, teoria chemiosmotyczna Mitchella, fosforylacja fotosyntetyczna, fotofosforylacja cykliczna i niecykliczna, fotosystemy i chlorofile, chemosynteza

c. Szlaki metaboliczne:
pirogronian, glikoliza tlenowa i beztlenowa, oksydacyjna dekarboksylacja pirogronianu, cykl Krebsa, cykl pentozofosforanowy, glikogenoliza i glikogenogeneza, cykl Calvina, asymilacja u roślin C4, fotooddychanie, dekarboksylacja i dezaminacja aminokwasów, cykl mocznikowy, cykl Corri, biosynteza białka, wiązanie azotu atmosferycznego, lipoliza i synteza lipidów

d. Regulacja metabolizmu:
genetyczna regulacja syntezy enzymów, cytoplazmatyczna regulacja metabolizmu, odbieranie informacji z otoczenia, receptory i przekazywanie sygnału przez błonę komórkową

3. Genetyka (czas realizacji: 4-6 spotkań)

a. Rozmnażanie płciowe i bezpłciowe:
pączkowanie, fragmentacja, szczepienie, sporulacja, izogamia, anizogamia, oogamia, allogamia, hermafrodytyzm, transformacja, transdukcja, rekombinacja, partenogeneza, metageneza, heterogonia

b. Ekspresja informacji genetycznej:
gen, locus, allel, fenotyp, genotyp, mapowanie chromosomów, transkrypcja, kod genetyczny, eksony, introny, składanie genu, translacja, aktywacja aminokwasu, rybosom, transport białek w komórce, geny podzielone, geny nakładające się

c. Regulacja ekspresji genów:
promotory, operon laktozowy, różnicowanie komórek, komórki nowotworowe, apoptoza, inżynieria genetyczna i terapia genowa, wektory, wirusy, bakteriofagi, priony

d. Dziedziczenie cech:
cecha dominująca, cecha recesywna, homozygota, heterozygota, genetyka mendlowska, I i II prawo Mendla, krzyżówki, allele wielokrotne, plejotropizm, kodominacja, dziedziczenie wielogenowe, homeoza, dziedziczenie pozachromosomowe

e. Genetyka człowieka:
genetyka populacji, prawo Hardy’ego-Weinberga, pula genowa, dziedziczenie grup krwi, konflikt serologiczny, dziedziczenie płci, cechy sprzężone i związane z płcią, geny letalne, wpływ środowiska na cechy, penetracja genu, zmienność fluktuacyjna, eugenika, eugenika

f. Zmienność dziedziczna:
dziedziczność i zmienność, rekombinacja, transpozony, mutacje garnituru chromosomalnego, aberracje chromosomowe, mutacje punktowe, przyczyny mutacji, uszkodzenia i naprawa DNA, mutageny

g. Choroby o podłożu genetycznym:
zespół Turnera, zespół Downa, zespół Klinefeltera, zespół supersamicy i supersamca, zespół Edwardsa, bloki metaboliczne, fenyloketonuria, tyrozynoza, alkaptonuria, albinizm, galaktozemia, choroby spichrzania, hemofilia, daltonizm, pląsawica Huntingtona, atrofia mięśniowa Duchenne, anemia sierpowata, poradnictwo genetyczne

4. Fizjologia (czas realizacji: 12-16 spotkań)

a. Układ pokarmowy: (1-2 spotkania)
jama ustna, język, kubki smakowe, brodawki języka, uzębienie stałe i mleczne, ślinianki, ślina, amylaza ślinowa, lipaza językowa, połykanie, gardło, przełyk, żołądek, sok żołądkowy, komórki okładzinowe, czynnik Castle’a, anemia złośliwa, komórki główne, pepsyna, podpuszczka, gastryna, wrzody, dwunastnica, trzustka, sok trzustkowy, proteazy serynowe, zymogeny, trypsyna, chymotrypsyna, enterokinaza, lipaza, esteraza, elastaza, amylaza, wyspy trzustkowe, komórki alfa i beta, insulina, glukagon, cukrzyca, śpiączka cukrzycowa, wątroba, pęcherzyk żółciowy, żółć, cholecystokinina, emulgacja tłuszczy, żółtaczka, WZW, kamica żółciowa, żyła wrotna, jelito czcze i kręte, kosmki jelitowe, amino- i karboksypeptydazy, disacharydazy, trawienie białek, tłuszczy i cukrów, wchłanianie składników pokarmowych, jelito grube, wyrostek robaczkowy, kał, odbytnica i odbyt, rak jelita grubego, biegunka, czerwonka zakaźna, cholera, salmonelloza, tasiemczyce, glista ludzka, owsiki, ośrodek głodu i sytości, dieta, zapotrzebowanie kaloryczne, witaminy, awitaminozy

b. Układ oddechowy: (1 spotkanie)
nos i jama nosowa, błona śluzowa, rzęski, węch, katar, gardło, migdałki, angina, grypa, krtań, struny głosowe, tchawica, tracheotomia, intubacja, oskrzela główne, oskrzela, oskrzeliki, pęcherzyki płucne, surfaktant, płuca, zapalenie płuc, rak płuc, wymiana gazowa, erytrocyt, przesunięcie chlorkowe, hemoglobina, zatrucie tlenkiem węgla, methemoglobina, mioglobina, hemoglobina płodowa, ośrodek oddechowy, podwójne oddychanie (ptaki)

c. Układ krążenia i odpornościowy: (2 spotkania)
serce, komory, przedsionki, zastawki serca, żyła główna, pień płucny, żyły płucne, aorta, przepływ krwi przez serce, tony serca, elektrokardiogram, naczynia wieńcowe, zawał serca, ciśnienie tętnicze, nadciśnienie, krążenie płucne i systemowe, tętnice, tętniaki, włośniczki, żyły, zastawki żylne, układ limfatyczny, węzły chłonne, śledziona, grasica, szpik kostny, krew, osocze, surowica, elementy morfotyczne, erytrocyty, leukocyty, trombocyty, krzepnięcie krwi, odporność, przeciwciała, dopełniacz, makrofagi, fagocytoza, szczepienia, surowice ochronne, HIV, AIDS, białaczka, czerwienica, niedokrwistość

d. Układ wewnątrzwydzielniczy: (2 spotkania)
homeostaza, wrażliwość, hormony, fitohormony, taksje, tropizmy, nastie, hormony sterydowe i peptydowe, podwzgórze, liberyny i statyny, ADH, oksytocyna, moczówka prosta, przysadka mózgowa, hormony tropowe, GH, TSH, LH, FSH, PRL, ACTH, MSH, sprzężenie zwrotne, karłowatość, gigantyzm, akromegalia, szyszynka, melatonina, tarczyca, T3, T4, choroba Gravesa-Basedowa, kretynizm, wole, obrzęk śluzakowaty, kalcytonina, przytarczyce, PTH, tężyczka, grasica, tymozyna, trzustka, glukagon i insulina, cukrzyca, nadnercza, aldosteron, kortyzol, androgeny, zespół Cushinga, choroba Addisona, adrenalina, jądra, jajniki, hormony tkankowe, serotonina, bradykinina, histamina, prostaglandyny, prostacyklina i tromboksan

e. Układ nerwowy: (2-3 spotkania)
neuron, akson, dendryt, perikarion, tigroid, synapsa chemiczna i elektryczna, neuromediator, acetylocholina, receptor nikotynowy i muskarynowy, atropina, adrenalina, noradrenalina, receptory alfa i beta adrenergiczne, GABA, potencjał spoczynkowy i czynnościowy, zasada „wszystko albo nic”, depolaryzacja i repolaryzacja, hiperpolaryzacja, hamowanie synaptyczne, refrakcja względna i bezwzględna, bodziec progowy, chronaksja, reobaza, torowanie czasowe i przestrzenne, neurony czuciowe, ruchowe i pośredniczące, nerw, osłonka mielinowa, komórki gleju, mezakson, neurolemma, lemocyt, osłonka Schwanna, włókna rdzenna i bezrdzenne, przewężenia Ranviera, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, autonomiczny układ nerkowy współczulny i przywspółczulny, jądra i zwoje, włókna przedzwojowe i zazwojowe, nerwy czaszkowe, nerwy rdzeniowe, mózg, istota biała i szara, kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie, zamózgowie, rdzeń kręgowy, układ siatkowaty, komory mózgu, płyn mózgowo-rdzeniowy, ośrodki, opona miękka, twarda i pajęcza, zapalenie opon mózgowych, bariera krew-mózg, łuk odruchowy, receptory, efektory, impulsacja aferentna i eferentna, odruchy wrodzone i nabyte, narządy zmysłów, czucie, oko, gałka oczna, twardówka, rogówka, naczyniówka, ciało rzęskowe, tęczówka, źrenica, siatkówka, plamka żółta, plamka ślepa, dołek środkowy, czopki i pręciki, rodopsyna, jodopsyna, kurza ślepota, układ optyczny oka, akomodacja, nerw wzrokowy, droga wzrokowa, odruch na światło, reakcja konsensualna, oko miarowe, astygmatyzm, krótkowzroczność, dalekowzroczność, starczowzroczność, zez, jaskra, zaćma, aparat ruchowy oka, aparat ochronny oka, gruczoł łzowy, spojówki, powieki, ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne, słuch, równowaga, błona bębenkowa, kosteczki słuchowe, trąbka słuchowa, zapalenie ucha środkowego, błędnik kostny i błoniasty, ślimak, przedsionek, kanały półkoliste, woreczek, łagiewka, otolity, endolimfa, perylimfa, narząd Cortiego, smak, węch, dotyk, ból, bradykinina, endorfiny, nocyceptory, EEG, sen, faza REM i SEM

f. Układ moczowy: (1 spotkanie)
nerka, tętnica nerkowa, nefron, kłębuszek, sieć dziwna, tętniczka doprowadzająca i odprowadzająca, aparat przykłębkowy, renina, układ RAA, kanalik kręty pierwszego rzędu, pętla Henlego, kanalik kręty drugiego rzędu, cewka zbiorcza, filtracja, mocz pierwotny i ostateczny, skład moczu, białkomocz, krwiomocz, kamica nerkowa, mocznik, kreatynina, wzmacniacz przeciwprądowy, ADH, kanały wodne, moczówka prosta, kielichy i miedniczka nerkowa, moczowód, pęcherz moczowy, zapalenie pęcherza moczowego, cewka moczowa, erytropoetyna

g. Układ płciowy i embriologia: (2-3 spotkania)
cechy płciowe, jajnik, cykl jajnikowy i maciczny, estrogeny, progesteron, pęcherzyk Graffa, komórka jajowa, owoplazma, deutoplazma, otoczka przeźroczysta, wieniec promienisty, oogeneza, oogonium, polocyt, jajeczkowanie, jajowód, macica, doczesna, miesiączka, pochwa, wargi sromowe, łechtaczka, błona dziewicza, jądro, testosteron, spermatogeneza, spermiogeneza, spermatogonium, spermatyda, plemnik, akrosom, nasienie, najądrze, nasieniowód, gruczoł krokowy, pęcherzyki nasienne, prącie, ciała gąbczaste i jamiste, żołądź, wzwód, ejakulacja, ciąża, zaplemnienie, zapłodnienie, reakcja korowa, zygota, okresy rozwoju embrionalnego, bruzdkowanie, morula, blastula, blastocysta, blastomer, zagnieżdżenie, gastrulacja, tarcza zarodkowa, ektoderma, entoderma, mezoderma, mezenchyma, somity, neurulacja, cewa nerwowa, błony płodowe, owodnia, omocznia, pęcherzyk żółtkowy, kosmówka, trofoblast, embrioblast, kosmki, łożysko, pępowina, krążenie płodowe, gonocyty, przewody śródnercza i przyśródnerczowe, zarodek, płód, poród, połóg, laktacja, gruczoł sutkowy, siara, oksytocyna, prolaktyna, wcześniak, poronienie, aborcja, bliźnięta jednojajowe i dwujajowe, menopauza, osteoporoza, hormonalna terapia zastępcza, rak sutka, rak szyjki macicy

h. Mięśnie i szkielet: (1-2 spotkania)
zasady rysunku anatomicznego, przekrój strzałkowy, poprzeczny i czołowy, szkielet, stawy, szwy, ścięgna, więzadła, kości, szpik kostny, szkielet osiowy, czaszka, kłykcie potyliczne, kręgosłup, krąg szczytowy i obrotowy, lordoza, kifoza, skolioza, garb, żebra, mostek, szkielet kończyn, pas barkowy, kończyna górna, pas miedniczny, miednica, kończyna dolna, osteologia, syndesmologia, ortopedia, złamanie, zwichnięcie, skręcenie, mięśnie poprzecznie prążkowane, mięśnie gładkie, mięsień sercowy, włókno mięśniowe, mięsień, przepona, skurcz mięśnia, miofibryle, aktyna, miozyna, troponina, tropomiozyna, sarkomer, skurcz auksotoniczny, izotoniczny i izometryczny, skurcz tężcowy, fosfokreatyna, mioglobina, dług tlenowy, włókna mięśniowe czerwone i białe, jednostka ruchowa, płytka motoryczna

Z uwagi na istniejące ograniczenia czasowe (liczba spotkań) materiał zajęć nie obejmuje następujących tematów: zoologia, botanika, ekologia, ewolucjonizm, biogeografia. Zagadnienia te należy opracować we własnym zakresie!